Dünya Müziği Derneği Çoksesli Koro'nun kurucusu, Bursa Filarmoni Derneği üyesi olduğu yıllarda “Bursa Zeki Müren Anadolu Güzel Sanatlar Lisesi”nin bitirilmesine destek olan ve okul içine Zeki Müren Müzesi kuran, Müzik Enstrümanları Müzesi'nin fikir ve kaynak babası Dr. Hüseyin Parkan Sanlıkol 1944-2015 yılları arasında şu yalan dünyadan bir kuyruklu yıldız gibi geçerken, ardında da birbirinden ışıltılı izler bıraktı.
Bu izlerden en parlak olanı, eşi, hayat arkadaşı, bütün projelerinin destekçisi, Bursa'nın ilk Türk kadın piyano öğretmeni Fethiye Sanlıkol, kızı, özel bir şirkette çalışan mühendis Saadet Leman Bolcal ve oğlu, Müzik Tarihi ve Müzikoloji Profesörü, New England Konservatuarı (NEC) Direktörü, NEC’te Kültürlerarası Enstitü Direktörü, aynı zamanda kurduğu Dünya Kültür Sanat Vakfı’nın Başkanı, “Dreams and Prayers” albümü ile 2015'te, "A Gentleman of İstanbul" albümü ile 2023'te "En İyi Klasik Müzik Kaydı" dalında Grammy Ödülleri’nde finalist olmuş bir müzik insan olan Mehmet Ali Sanlıkol.
Söze Parkan Bey ile başladığıma bakmayın. Bugün onu değil, Parkan Bey'in yanındaki büyük gücü, Fethiye Sanlıkol'u anlatacağım sizlere.
Osmangazi Belediyesi Kültür İşleri Müdürlüğü tarafından 'ustalara yaşarken saygı' babında düzenlenen, Nazan Bozan ve Erkan Ayçam'ın birlikte hazırlayıp sunduğu "Notalara Adanmış Bir Ömür" programında, Fethiye Sanlıkol'un Kıbrıs'ın Lefkoşa kentinde başlayan ve zaman içerisinde İstanbul'a, oradan da Bursa'ya uzanan hayat hikâyesini, hafif Kıbrıs aksanlı tatlı diliyle kendisinden dinledik.
Fethiye Hanım duygu ve yaşanmışlık yüklü hayat yolculuğunu anlatırken, zaman zaman da piyanosunun başına geçti ve bizlere birkaç eser icra etti.
Fethiye Sanlıkol Kıbrıslı bir kahramanın kızıydı. Babası Necati Özkan (1899-1970), 1942 yılında Kıbrıs'ta Türk halkının ilk siyasi partisi olan 'Katak'ın (Kıbrıs Adası Türk Azınlığı Kurumu) kuruluşunda önemli rol oynayan, belediye seçimlerinde Lefkoşa Belediye Meclisi'ne seçilen, KKTC tarihinde önemli bir yeri olan, kanaat önderi bir isimdi. Mısırlı sülalesinden olan Necati Özkan, Çankaya'da Atatürk tarafından kabul edilen ilk ve tek Kıbrıslı Türk liderdi ve kendisine Özkan soyadı Atatürk tarafından bu tarihî görüşmede verilmişti.
(Necati Özkan, V., VI. ve VII. Dönem Bursa Milletvekili Hüseyin Fatin Güvendiren'in yeğenidir.)
Fethiye Hanım da kültür ve sanat alanında bir kahramandır.
Fethiye Hanım 21 Ağustos 1947'de Lefkoşa doğar. Yazlarını ailece Girne'de geçirirler. Annesi, Girne kadılığı yapmış Hacı Fakı'nın torunudur ve Fehim Efendi sülalesindendir. Fethiye hanımlar 5 kardeştir. Ağabeylerinden biri ODTÜ mimarlıktan Ziya Necati Özkan, diğeri Kıbrıs Türk Turizm ve Seyahat Acenteleri Birliği (KITSAB) Kurucu Üyesi ve Onursal Başkanı Ahmet Necati Özkan, küçük kardeşi Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi mezunu tekstil desinatörü, ablası ev hanımıdır. Fethiye 5 yaşında Şekspir (Shakespeare) Anaokulu'na, iki yıl sonra da ilkokul eğitimine başlar. İlkokulun üçüncü ayında çıkan büyük bir yangın sigara fabrikalarından kereste mağazalarına, evlerinden otellerine kadar her şeylerini yok eder. Bu büyük bir travmadır.
Annesi ut çalan ve sesi güzel olan bir kadındır. Kulaklarında ve hayatlarında "müzik" hep vardır. Babaları da müziğe yakındır ve her çocuk bir müzik aleti çalar.
Ablası da kendisi gibi piyano eğitimi almıştır, ancak büyük yangında piyanoları da yandığı için piyanoya devam etmez. Fethiye piyanoya 8 yaşında başlar ve Jale Derviş'ten ders alır. Royal Akademi'nin açtığı sınavlara devam eder ve sınavları verir. 1963'te terör olayları başlar. Kaymaklı ve Kumsal bölgesinde büyük olaylar yaşanır. Dedesinin konağında yaşayan Fethiye ve ailesi, Kumsal bölgesinden kaçan akrabaları ile birlikte bu evde 26 kişi olarak yaşamaya başlarlar. Ekmek bulmanın bile zor olduğu zor günlerdir. Her aileye günde 1 ekmek veriliyordur. Bu zor günler aile birliği içinde aşılır.
1963 yılında yaşanan katliamlar sonucu okullara gidilemez. Fethiye 1964 yılında okumak için ağabeylerimin yanına, Türkiye'ye gelir. Lise öğrenimini Ankara TED Koleji'nde yapar. Daha sonra İngiltere’nin kraliyet müzik okulu sınavlarını vermek üzere Kıbrıs’a döner ve piyano sınavlarına hazırlanır.
1972 yılında evlilik nedeniyle Türkiye'ye döner ve yine bir Kıbrıslı olan Doktor Parkan Sanlıkol ile İstanbul'da evlenir. Parkan Sanlıkol’un Çekirge Devlet Hastanesi'ne Fizik Tedavi uzmanı olarak tayini nedeniyle 25 Ocak 1975 yılında Bursa’ya gelirler.
Bursa'nın sanat olarak kurak yıllarıdır. Onların gelişinden önce Bursa’da piyano dersi veren Fransız kadın, Türk kocası ölünce piyano dersi vermeye daha fazla devam etmemiş ve öğretmenliği bırakmıştır. Piyano dersi almaya alışık olan Bursa camiasından Fethiye Hanım'a büyük talep oluşur. Geldiklerinden üç ay sonra Fethiye Hanım piyano dersleri vermeye başlar.
O artık Bursa'nın Piyano Hocasıdır...
Önce Çelikpalas'ta, sonra da Emin İlter'in sanat galerisinde konserler verilir.
Uludağ Üniversitesi'nin kurulma aşamasında olduğu yıllarda, 1983-1984 yılları arasında üniversitede bir yıl görev yapar. İzmir'deki Maria Rita Epik'in Royal Akademi temsilcisi olduğunu öğrenip, onunla temasa geçer ve Royal Akademi sınavlarını Bursa'da da başlatır. Çocukları artık Royal Akademi’ye hazırlıyordur. Sınavlar müfettişler gözetiminde Fethiye Hanımın evinde yapılıyor, sertifikalar İngiltere'den geliyordur.
Bu yıllar içinde notalar arasında, başta Mehmet Ali Sanlıkol olmak üzere pek çok müzisyen yetişir.
Çocuklar büyür yuvadan uçar. Anne babaya kalan artık gururlanmaktır.
Parkan Bey 2015 yılında aniden vefat eder. Çok arzu ettiği Müzik Enstrümanları Müzesi'nin açıldığını göremez.
Araya giren aksaklıkların ve pandeminin hafiflemesinin ardından, "Dr. Hüseyin Parkan Sanlıkol Müzik Enstrümanları Müzesi", 21 Ağustos 2021 günü Nilüfer Belediyesi'nin katkılarıyla açılır.
Protokolü Fethiye Sanlıkol imzalamıştır.
Açılışta oğlu, kızı ve Nilüfer Belediye Başkanı Turgay Erdem ile |
2025 yazında da Mehmet Ali Sanlıkol, kendi tasarladığı enstrüman olan "Sanlıkol Rönesans 17" enstrümanı müzeye bağışlayacak. (Piyanoda bir oktavda 10 tuş varken, bu enstrümanda 17 tuş mevcut.)
Fethiye Sanlıkol'un Nazan Bozan ile yaptığı sohbetin ardından, izleyiciler arasında olan öğrencileri sahneye gelerek Fethiye Hanım'ın kendi hayat yolcuklarındaki yerini duygu seli içinde dile getirdiler. Kimisi müziğe devam etmiş, kimisi farklı alanlara yönelmişse de hepsinin içinde müzik sevgisi ve Fethiye hanımın izleri mevcuttu.
Fethiye Sanlıkol yetiştirdiği öğrenciler ve Osmangazi Belediyesi Başkan Yardımcıları Sefa Yılmaz ve Mutlu Esendemir ile |
Fethiye Sanlıkol Dünya Müziği Derneği Çoksesli Koro üyeleri ile |
Tabii ki sadece tanımak yetmez, onu bilenler biliyor ama bilmeyenler için anlatıp tanıtmak istedim.
Elbette ki dolu dolu yaşanmış bir ömrü anlatmaya bir saatlik bir zaman dilimi yetmezdi ve yetmedi de.
Biliyorduk ki daha anlatacak, konuşacak çok şey vardı.
Onlar da çekilecek belgesele kalsındı…
Bu arada; yeni açılan Osmangazi Gösteri Merkezi'nde bir etkinliğe ilk kez geldim ve kültür-sanat adına Bursa'ya bir mekân daha kazandırılmış olmasına çok sevindim.
19 Ocak 2025 / C.E.Y.
Fethiye Sanlıkol, Mehmet Ali Sanlıkol, Dr. Parkan Sanlıkol ve Dünya Müziği Derneği üzerine yazdığım yazılar:
Müziğin evrenselliğine DMD&Adoramus imzası / 1 Kasım 2014
DMD’den Hayat Öpücüğü tadında bir konser / 15 Mart 2015
Maestro! / 13 Ekim 2015
Şu Yalan Dünya'dan bir Parkan Sanlıkol geçti / 13 Ocak 2016
Bursa'da bir Şef; Masis Aram Gözbek / 28 Şubat 2016
Cazdan öte, cazdan ziyade / 17 Temmuz 2017
Müzik İle Sınırları Zorlamak / 15 Haziran 2019
Müzikal Bir Yolculuğa Çıkmaya Var Mısınız? / 23 Eylül 2021
Mehmet Ali Sanlıkol ile Müzikal Bir Yolculuk / 29 Aralık 2022
Dr. Parkan Sanlıkol'un mirası olan Bursa Ulusal Piyano Günleri üzerine yazdığım yazılar:
"Do'nun yerini gösterir misiniz bana?" / 18 Nisan 2016
Çocuktan al hayat dersini / 15 Nisan 2017
Nurcan Neslihan Karataban röportajı:
bursa.com’da yer alan, Parkan-Fethiye Sanlıkol çiftinin hayatını anlatan ve 2009 yılında yayımlanmış bu röportaj, Nurcan Neslihan Karataban’ın bloğundan alınmış.
Dünya çapında hayatını müziğe adamış iki insan: Fethiye - Parkan Sanlıkol / 13 Eylül 2015
bursa.com’da yer alan, Parkan-Fethiye Sanlıkol çiftinin hayatını anlatan ve 2009 yılında yayımlanmış bu röportaj, Nurcan Neslihan Karataban’ın bloğundan alınmış.
Dünya çapında hayatını müziğe adamış iki insan: Fethiye - Parkan Sanlıkol / 13 Eylül 2015
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder